Babylon (2017), Peter Rogiers
Aluminium installatie op het dak van Lendrik in Neder-Over-Heembeek
Een nieuw gebouw op een nieuwe locatie geeft onderdak aan drie gebruikers: het gemeenschapscentrum Nohva, de bibliotheek en het dienstencentrum ADO-Icarus. Een brute aluminium installatie, die verwijst naar een palmboom, siert het dak. De installatie 'Babylon' vormt een referentiepunt, een baken in Heembeek, wat fijn is voor een plek die ontmoeting hoog in het vaandel draagt.
Er kleeft iets bevreemdend aan vast. Het utopische karakter, het dromerige legt een poëtische laag wat de kijker, de bezoeker, de gebruiker blijft uitdagen in zijn fantasie. Het is belangrijk dat dit ontwerp past binnen het idee van ‘publieke sculptuur’. De sculptuur moet wat betreft interpretatie en herkenbaarheid, begrijpbaar zijn voor een uiteenlopend publiek. Zowel voor mensen die gewoon zijn kunst te ervaren, als een publiek dat hier minder ervaring mee heeft moet de sculptuur visueel aanwezig zijn.
Tevens moet ze het doel van de architectuur, het gemeenschapscentrum, de ontmoetingsplaats benadrukken. In dit kader sta ik open om, op afspraak, het concept toe te lichten voor het publiek van het Pieter & Pauwel gebouw. Het concept palmboom is in de eerste plaats een vrijgeleide of alibi om een exuberante sculptuur te maken. Gegevens zoals driedimensionaliteit, ruimtelijkheid, licht, vorm, structuur enz. beantwoorden aan de traditie van ‘sculptuur’. Het onderwerp palmboom is tevens van een dergelijke algemeenheid dat dit niet te claimen valt. De kwaliteit zit in de subjectiviteit van de vorm. Er kan een relatie gelegd worden met schilderijen van Corot of de school van Barbizon, de lichtvlekken in het landschap, tussen de bomen, een plaats waar je zou willen zijn.
(uit: tekst concept van de kunstenaar)
“Dromen van een plek waar je zou willen zijn”
Peter Rogiers creëert een opvallend kunstwerk op het dak van Lendrik
Een palmboom op het dak? Dankzij de Belgische kunstenaar Peter Rogiers zal het Lendrik-gebouw niet onopgemerkt blijven. Hij bedacht Babylon, het opvallende, nieuwe beeldhouwwerk voor de drie organisaties die er hun onderdak hebben. “Ik hoop dat dit een werk van de buurtbewoners zal worden.”
Met Babylon krijgt Neder-Over-Heembeek een kunstwerk om trots op te zijn. Peter Rogiers (50) had in 2016 nog een grote tentoonstelling in het Antwerpse Middelheimpark en hij is verbonden aan de belangrijke Antwerpse kunstgalerie Tim Van Laere. Hij legde als kunstenaar al een rijk parcours af, maar toch zag hij in het creëren van een werk voor het Lendrik-gebouw nog een bijzondere uitdaging. “De kans krijgen om een werk op een dak te plaatsen, is vrij uniek”, vertelt hij. “Plus: ik moest het zo construeren dat het tegelijk verrassend en goed zichtbaar is. Dat is wat ik als kunstenaar steevast wil bereiken: dingen maken die, als ik een stap achteruit zet, mezelf verrassen, als ik ze in het echt voor me zie staan.”
Voor het opvallende werk in aluminium grijpt hij terug naar een element dat al eerder opdook in zijn oeuvre, de palmboom. Er zit er een in de collectie van het Gentse SMAK, en hij plaatste er ook al één op de Grote Markt van Dendermonde. Met Ghost Writer heeft Babylon zelfs een broertje in het Californische Beverly Hills, in een chique winkel van Louis Vuitton. “Ik lijk wel de man van de palmbomen”, glimlacht Rogiers. “Maar dat idee wil ik vermijden. Daarom wordt dit de laatste. Ik ben ooit bij die boom uitgekomen omdat ik op zoek was naar een thema, of liever, een vorm die van iedereen is.”
“Zie het zo: als je als kunstenaar iets doet met een urinoir, dan denkt iedereen onmiddellijk aan het werk van de beroemde kunstenaar Marcel Duchamp en is jouw werk meteen een soort commentaar daarop. Maar een palmboom is zo herkenbaar dat je je dat element onmogelijk kan toe-eigenen. Een palmboom is van iedereen. Tegelijk laat zo’n boom je als beeldhouwer toe om te werken met al de belangrijke elementen die aanwezig moeten zijn in een sculptuur: licht, volume, structuur en compositie. Al die grote begrippen waarmee je iets probeert te zeggen binnen het medium van de beeldhouwkunst.”
“Dat heb ik dan een soort scheef kantje willen geven. Want ja, een palmboom is heel herkenbaar, maar gepresenteerd als beeldhouwwerk wordt het tegelijk ook een vreemde entiteit, met een grote abstracte kant. Bijna als een vreemd buitenaards wezen. Kortom: een aantal tegenstrijdige elementen komen erin samen, en dat maakt het voor mij interessant.”
Voor menigeen hebben ze iets exotisch. Palmbomen doen denken aan vakantie. Maar dat element zit er dus niet in bij hem? “Toch wel. Als je naar een tafereel kijkt van een goede landschapsschilder, dan kan je soms het gevoel overvallen dat je op die plaats zou willen zijn. En zo hoop ik dat die palmboom ook werkt: dat het je doet denken aan een andere plek waar je zou willen wezen. Al is het dan eerder een soort ironische knipoog naar dat soort romantiek. Want mijn palmboom is er eentje uit aluminium, een koud en hard materiaal. En zo kom je weer uit bij het soort tegenstelling dat mij boeit.”
Babylon, waarvan de titel een verwijzing is naar de hangende tuinen van Babylon, een van de klassieke zeven wereldwonderen, is een werk voor de publieke ruimte. Dat heeft tot gevolg dat het veel zichtbaarder is dan een werk in een museum, en dat lang niet alleen kunstkenners er een mening over zullen vormen. “Dat is vaak een moeilijke kwestie”, knikt Rogiers. “Zeker voor een hedendaags kunstenaar. Want je probeert toch een werk te maken dat plastisch interessanter is dan iets traditioneels of makkelijks, maar je ziet dan dat zoiets meestal leidt tot discussies. Vandaar dat ik ten zeerste hoop dat Babylon een werk van de buurtbewoners kan worden. Daarom ook heb ik een groep mensen uit de buurt meegenomen naar mijn zomertentoonstelling in het Middelheimmuseum. Om hen zo nog beter te kunnen vertellen waar het mij om te doen is, als kunstenaar, en waar Babylon voor mij voor staat. Hopelijk wordt Babylon van hen. Maar ja, dat mensen er een mening over zullen hebben, is onvermijdelijk.”
Hans-Maarten Post, december 2017
